Phân tích bài thơ Đi trong rừng tràm của Hoài Vũ
Phân tích tác phẩm Đi trong hương tràm
Đi Trong Hương Tràm là một tác phẩm thơ nổi tiếng của nhà văn Hoài Vũ. Đi trong Hương Tràm khắc họa bức tranh đồng bằng sông Cửu Long đầy màu sắc. Cảnh sinh hoạt trên sông nước và nỗi nhớ của kẻ xa quê khi nhớ nhà. Trong bài viết này, Hoạt Động xin chia sẻ ví dụ về dàn ý phân tích bài thơ “Dĩ vãng hương tràm”, kèm theo bài văn mẫu phân tích “Đi trong hương tràm”, mời các bạn cùng tham khảo.
1. Phân tích tổng quan Đi vào hương tràm
2. Phân tích Đi vào mùi tràm ngắn
Với ca từ trữ tình và cảm xúc chân thành, các tác phẩm của Hoài Vũ luôn được phổ nhạc và trở thành những bản tình ca lãng mạn được nhiều người biết đến. Trong số đó không thể không kể đến “Đi trong hương tràm” – một bài thơ để lại cho người đọc nhiều cảm xúc về tình yêu.
Em gửi gì trong gió mây
Để đi Vàm Cỏ Tây sáng nay
Hoa tràm ẩn mình trong vòm lá
Và khắp nơi những đám mây hương lan tỏa!
Bất cứ nơi nào bạn đi, không có vấn đề bao xa
Dẫu cho gió mây đổi chiều
Cho dù trái tim anh không còn trao cho em nữa
Chút hương tràm cho ta bên nhau
Gió Tháp Mười thổi, thổi rất sâu
Có đau đớn, có hy vọng
Trời cao, ruộng rộng
Hương tràm ở bên em, nhưng em đi đâu?
Bất kể bạn đi đâu và bao xa
Anh vẫn thấy bóng em giữa rừng tràm chênh vênh
Anh vẫn thấy mắt em trên lá tràm xanh mát
Anh vẫn nghe tình em trong gió tràm…
Chỉ bốn khổ thơ nhưng tình cảm và lời hứa chân thành đã được Hoài Vũ thể hiện chân thành, rõ ràng.
Em gửi gì trong gió mây
Để đi Vàm Cỏ Tây sáng nay
Hoa tràm ẩn mình trong vòm lá
Và khắp nơi những đám mây hương lan tỏa!
Nỗi nhớ “em” lan tỏa khắp không gian và thời gian ở Vàm Cỏ Tây khiến “em” băn khoăn “Em gửi gì theo gió vào mây” để “em” thấy sáng nay khắp nơi tràn ngập hương hoa tràm bay xa. Hình ảnh “hoa tràm” như tâm trạng ngại ngùng, e thẹn của “anh” khi gặp “em”.
Bất cứ nơi nào bạn đi, không có vấn đề bao xa
Dẫu cho gió mây đổi chiều
Cho dù trái tim anh không còn trao cho em nữa
Chút hương tràm cho ta bên nhau
Nỗi nhớ và tình cảm dành cho “em” được khẳng định bằng những lời nói chân thành như lời thề tình yêu của hai đứa. Từ “Dù” được lặp lại bốn lần như một lời khẳng định rằng dù em ở đâu, dù mọi thứ có thay đổi như thế nào, dù em không còn yêu anh thì tình yêu này vẫn mãi dành cho em. Có thể thấy rằng “tôi” đã giành cho “bạn” một sự trung thành đặc biệt, rằng tình cảm này sẽ không bao giờ thay đổi. Hình ảnh tràm lại hiện ra. Phải chăng tình yêu của cặp đôi này có liên quan đến hoa tràm?
Gió Tháp Mười thổi, thổi rất sâu
Có đau đớn, có hy vọng
Trời cao, ruộng rộng
Hương tràm ở bên em, nhưng em đi đâu?
Gió Tháp Mười thổi mạnh như tình yêu mà “anh” dành cho em, thổi rất sâu, rất sâu vào trái tim của “anh”, xoáy vào nỗi đau cũng như niềm hy vọng của chàng trai trẻ. Xung quanh “anh” có tất cả: trên có trời cao, dưới là đồng rộng, không gian xung quanh nồng nàn hương tràm, chỉ có em là không bên cạnh. Câu hỏi “bạn sẽ đi đâu?” là một câu hỏi khó trả lời.
Bất kể bạn đi đâu và bao xa
Anh vẫn thấy bóng em giữa rừng tràm chênh vênh
Anh vẫn thấy mắt em trên lá tràm xanh mát
Anh vẫn nghe tình em trong gió tràm…
Câu thơ “Dù đi đâu xa cách bao lâu” được lặp lại một lần nữa để trả lời cho câu hỏi rằng dù đi đâu, về đâu, hình ảnh của em vẫn luôn hiện hữu trong tâm trí tôi dù giữa bạt ngàn tràm. Đôi mắt anh say đắm luôn hiện ra mỗi khi nhìn thấy lá tràm xanh mát. Anh vẫn cảm nhận được tình yêu của em dù gió rừng tràm có làm không gian ồn ào náo nhiệt. Không chỉ là từ “mặc dù”, cụm từ “anh vẫn” còn như một lời hứa, thề rằng tình yêu và nỗi nhớ anh dành cho em không bao giờ có thể xóa nhòa.
Sử dụng ngôn ngữ thơ giản dị nhưng chứa chan cảm xúc, tác giả đã gửi gắm tình cảm, nỗi nhớ của mình vào nhân vật “em” một cách ngọt ngào, chân thành nhất. Tình yêu ấy được đất trời chứng giám và nuôi dưỡng. Trong những vần thơ giàu cảm xúc ấy, Hoài Vũ đã khéo léo xen lẫn những nghệ thuật tu từ đặc sắc để làm sinh động hơn tình cảm ấy. Cách em liệt kê những hình ảnh thiên nhiên xung quanh đã mở rộng không gian cũng như tình cảm của em dành cho người ấy, nói lên mọi vật chứng kiến tình cảm chân thật này. Việc sử dụng điệp ngữ “dù”, “tôi vẫn” thể hiện lời chân tình của tác giả dành cho “em”.
Chỉ với bốn khổ thơ ngắn ngủi, Hoài Vũ đã gửi gắm trọn vẹn nỗi nhớ nhung, tình cảm chân thành của mình với “em”, mượn ngôn từ của thơ lục bát và mang tình cảm ấy đi xa đến với cô. Tình yêu giản dị nhưng chung thủy này luôn là điều mà tất cả chúng ta đều mong mỏi. Hi vọng qua bài thơ mọi người tìm được một người như nhân vật “anh” và tìm được tình yêu thương như thế.
3. Phân tích Đi vào hương tràm lớp 10
Nhà thơ Hoài Vũ quê gốc Quảng Ngãi. Trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ông tích cực tham gia các hoạt động văn học ở Nam Bộ. Những sáng tác của anh thường lọt vào “mắt xanh” của nhiều nhạc sĩ. Tiêu biểu nhất phải kể đến tác phẩm “Đi trong hương tràm”. Với nội dung và hình thức nghệ thuật độc đáo, bài thơ đã để lại trong lòng người đọc những ấn tượng sâu sắc.
Đúng như tên gọi, xuyên suốt “Đi trong hương tràm” là hình ảnh những bông tràm tỏa hương. Mỗi khi nhân vật trữ tình nhắc đến “Hương tràm” thì hình bóng của “em” lại hiện ra. Có thể nói, hương tràm đã gắn bó sâu sắc với “em”, trở thành biểu tượng chủ đạo của tác phẩm.
Đọc bài thơ, ta thấy nó như một cuộc độc thoại kéo dài không dứt. Lời độc thoại ấy được cất lên từ nỗi nhớ da diết của nhân vật trữ tình, người tự xưng là “anh”. Những kỉ niệm sâu lắng, nỗi buồn mênh mang gắn với hình ảnh hoa tràm được gợi lên. Đầu tiên chúng ta gặp cảnh:
“Em gửi gì trong gió mây
Sáng nay đi Vàm Cỏ Tây
Hoa tràm ẩn mình trong vòm lá
Và khắp bầu trời những đám mây hương lan tỏa!”
Nhà văn cảm nhận sự vật bằng các giác quan. Từ hình ảnh thiên nhiên, “anh” đã khéo léo gửi gắm những cảm xúc riêng tư của mình cho “em”. Mở đầu là “gió”, “mây”, rồi đến “hoa tràm”, “vòm lá”. Ẩn sau những lớp lá xanh tươi là những bông tràm e ấp, thẹn thùng khoe sắc. Hoa mang trong mình vẻ đẹp trong sáng và thuần khiết. Càng ngắm nhìn cảnh vật xung quanh, anh càng cảm nhận được nhân vật trữ tình. Dường như những điều thầm kín từ đáy lòng đã hòa vào khung cảnh “Trên trời mây hương lan tỏa!”. Giờ đây mọi không gian, thời gian và vạn vật đều thấm đẫm nỗi nhớ con người. Cảm giác ấy còn được khắc họa qua:
“Dù bạn đi đâu, dù bao xa
Dẫu cho gió mây đổi chiều
Cho dù trái tim anh không còn trao cho em nữa
Chút tràm cho ta bên nhau”
Từ “hoặc” được lặp lại ở đầu ba câu thơ là lời khẳng định, “thề” lòng chung thủy của “anh” trong tình yêu. Cho dù mọi thứ có thay đổi, cho dù “anh” không thể trao cho “em” thì chắc chắn một điều rằng, tình yêu của chúng ta sẽ trường tồn mãi mãi. Lại hình ảnh “hoa tràm” hiện ra bên cạnh hình bóng của “em”. Phải chăng hương tràm là dư vị ngọt ngào của một tình yêu dang dở? Phải chăng tình yêu ấy được bao bọc bởi “chút hương tràm”?
Một mình giữa thế giới rộng lớn, nhân vật trữ tình không khỏi ngậm ngùi, hụt hẫng:
“Gió Tháp Mười thổi, thổi rất sâu
Có đau đớn, có hy vọng
Với cách ngắt nhịp khác nhau 5/3, 4/3, giọng thơ chậm rãi, hai câu thơ đầu như nhấn mạnh nỗi đau trong lòng người. Nỗi đau ấy như một cơn gió hun hút thổi sâu vào tâm trạng “em”. Nó biến tình yêu thương của chúng ta thành sự thương hại, nhưng đồng thời cũng tạo nên sức mạnh nâng đỡ, động viên con người ta sống xứng đáng với tình yêu thương ấy.
Thiên nhiên cao rộng, bát ngát vẫn được tác giả phác họa qua câu thơ:
“Trời cao, ruộng rộng
Hương tràm ở bên anh, còn em đi đâu?”
“Bầu trời”, “ruộng” là những thứ luôn tồn tại trong trời đất, tượng trưng cho sự bao la, rộng lớn. Đối diện với hai không gian ấy, nhân vật trữ tình không khỏi cảm thấy lẻ loi, cô đơn. Nếu như ngày xưa anh có “Hương tràm”, anh có “Em” bên cạnh thì bây giờ anh chỉ còn một mình với “Hương tràm”. Như không khí và cánh đồng, hương tràm luôn hiện hữu, chỉ có “em” là không. Câu hỏi tu từ “Hương tràm với em, em đi đâu” vừa là lời độc thoại mà nhân vật trữ tình tự hỏi mình, vừa là câu hỏi nghiêm túc mà “anh” nhắm đến “em”. Suy cho cùng, ám ảnh nghịch lí ở – mất, ám ảnh về nỗi cô đơn khắc sâu trong tâm trí nhân vật trữ tình.
Cuối cùng, trên tất cả, “người anh em” mạnh mẽ đã nói ra nỗi lòng của mình:
“Dù bạn đi đâu và cách xa bao nhiêu
Anh còn bóng em, giữa bạt ngàn tràm
Anh vẫn thấy mắt em trên lá tràm xanh
Anh vẫn nghe tình em trong hương tràm sóng gió.”
Câu thơ “Dù đi đâu xa nhau bao lâu” vẫn được lặp lại lần thứ hai, nhấn mạnh tình cảm son sắt, rắn rỏi của nhân vật trữ tình. Dù thời gian và khoảng cách có xa nhưng “anh” sẽ mãi nhớ về “em”. Từ “anh còn” ở đầu câu như một lời hứa, lời thề về tình yêu mà anh dành cho em. Mọi thứ kết nối với tình yêu thuần khiết của chúng ta sẽ luôn là vĩnh cửu. Giờ đây hình bóng “em” đã thay vào bóng tràm, lá tràm và trầm hương, biến thành một loài cây mãi tươi tốt, xanh tươi và đơm hoa kết trái đúng lúc. Rồi mỗi lần nhìn thấy cây tràm là “anh” lại nghĩ đến “em” và mừng cho hai đứa. Thế nên, tình yêu giữa “em” và “anh” là bất diệt, không gì có thể chia cắt.
Bằng những hình ảnh thơ gần gũi, quen thuộc; Bằng ngôn ngữ trong sáng, mộc mạc, nhà thơ Hoài Vũ đã vẽ nên một bức tranh thiên nhiên với hương tràm làm hình ảnh trung tâm. Qua đó nỗi nhớ da diết của nhân vật trữ tình được thể hiện một cách tài tình. Ngoài ra, việc sử dụng thành công biện pháp điệp ngữ “mặc dù”, “anh vẫn” cũng góp phần bộc lộ cảm xúc, tâm trạng ở “anh”.
Với bốn khổ thơ ngắn, “Đi trong hương tràm” dễ dàng đi vào lòng người đọc. Đọc bài thơ ta cảm nhận được dư vị sâu lắng của một tình yêu dang dở, của một tình yêu không trọn vẹn. Hi vọng rằng những vần thơ thiết tha trong tác phẩm sẽ luôn tỏa sáng rực rỡ cùng dòng chảy của thời gian.
Mời các bạn tham khảo thêm những thông tin hữu ích khác về Nhóm lớp 10 trên chuyên mục Học tập của Nguvan.edu.vn.
Qua bài trên Phân tích Đi trong hương tràm đã giải đáp được vấn đề bạn cần tìm kiếm hay không? Nếu chưa bạn hãy bình luận góp ý về Phân tích Đi trong hương tràm ở phía dưới để TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG LƯƠNG VĂN CAN thay đổi và cải thiện chất lượng bài viết ngày càng tốt hơn. Chúng tôi cảm ơn bạn đã ghé qua Website: thpt-luongvancan.edu.vn của TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG LƯƠNG VĂN CAN.
Danh Mục: Lớp 10
